ADİL AKA
Türkiye’de eşekler hızla tarih sahnesinden çekiliyor. TÜİK verilerine göre 1991’de 943 bin 751 olan eşek sayısı, 2023 itibarıyla sadece 74 bin 704’e düştü. Manisa’da ise güncel rakam 1125. Yani Manisa’daki eşekler, neredeyse bir ilçe minibüs hattı kadar kaldı.
Komşu illerde durum daha da vahim: İzmir 924 eşekle büyükşehir olmasına rağmen adeta “eşek kıtlığı” çekiyor. Uşak ise yalnızca 164 eşekle listenin dibinde. Buna karşılık Aydın, 2837 eşekle adeta “Ege’nin eşek başkenti” unvanını kaptı.
Uzmanlara göre bu düşüş, sadece tarımda modernleşmeyi değil, aynı zamanda köy hayatının renklerinden birinin yok oluşunu da gösteriyor. Eskiden sırtında yük taşımayan köylü düşünülemezken, bugün eşeğin yerini traktörler, motosikletler ve pikaplar aldı.
Manisa’nın dağ köylerinde hâlâ tarlaya eşekle gidip gelenler olsa da, bu manzara artık neredeyse “nostaljik bir belgesel sahnesi” kıvamında.
Kısacası, köy meydanlarında anırma sesi duymak isteyenler ellerini çabuk tutsun. Gidişata bakılırsa, yakında eşek görmek için ya Aydın’a gitmek ya da belgesel kanallarına abone olmak gerekecek.
TÜİK verilerine göre, motosiklet ve traktör sayıları belli olan bazı Ege illeri:
Trafiğe kayıtlı traktör sayısı yaklaşık 85.681 adettir.
Trafiğe kayıtlı motosiklet sayısı yaklaşık 490.068 adettir.
Trafiğe kayıtlı traktör sayısı yaklaşık 72.698 adettir.
Trafiğe kayıtlı motosiklet sayısı yaklaşık 185.099 adettir.
Trafiğe kayıtlı traktör sayısı 61.067 adettir.
Trafiğe kayıtlı motosiklet sayısı 241.055 adettir.
Trafiğe kayıtlı traktör sayısı 64.718 adettir.
Trafiğe kayıtlı motosiklet sayısı 134.892 adettir.
Trafiğe kayıtlı traktör sayısı 42.590 adettir.
Trafiğe kayıtlı motosiklet sayısı 295.929 adettir.
Trafiğe kayıtlı traktör sayısı 110.129 adettir.
Trafiğe kayıtlı motosiklet sayısı319.634 adettir.