Hava kirliliği akciğerleri sessizce öldürüyor

Artık sadece sigara değil, soluduğumuz hava da kanser sebebi

Dünyada her yıl milyonlarca insanı etkileyen akciğer kanseri, artık sadece sigara içenlerin hastalığı olmaktan çıktı. Uzmanlara göre, özellikle büyük şehirlerde yaşayan milyonlarca insan, farkında bile olmadan zehir soluyor ve bu durum sigara içmeyenlerde bile akciğer kanserine yol açabiliyor.

Medicana International İzmir Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Merda Erdemir Işık, tehlikenin en büyük nedeninin hava kirliliği olduğuna dikkat çekerek çarpıcı değerlendirmelerde bulundu:

“Sigara içmeyen bireylerde akciğer kanseri görülme oranlarındaki belirgin artış, doğrudan hava kirliliğiyle ilişkilidir. PM2.5 olarak adlandırılan ince partiküller, ağır metaller ve toksik gazlar, akciğer dokusuna doğrudan zarar veriyor. Bugün soluduğumuz hava, birçok bölgede sigara dumanı kadar tehlikeli.”

Büyük Şehirlerde Her Nefes Bir Risk

İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde hava kalitesinin uzun süredir Dünya Sağlık Örgütü’nün güvenli sınırlarının üzerinde seyrettiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Işık, milyonlarca insanın her gün bu kirli havayayla yaşadığını söyledi:

“Trafik yoğunluğu, sanayi emisyonları, kontrolsüz yapılaşma ve yeşil alan eksikliği hava kirliliğini artırıyor. Bu da özellikle sigara içmeyen vatandaşları bile doğrudan tehdit eden bir tablo ortaya koyuyor.”

Uzmanlara göre bugün akciğer kanseri vakalarının yüzde 15 ila 20’si hayatı boyunca hiç sigara içmemiş kişilerden oluşuyor. Ve bu oran her geçen yıl yükseliyor.

En Büyük Risk Grubu: Kadınlar ve Çocuklar

Araştırmalar, özellikle sigara içmeyen kadınlarda ve çocukluk çağından itibaren kirli havaya maruz kalan bireylerde riskin daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor.

“Kadınlarda özellikle adenokarsinom tipi akciğer kanserinin daha sık görülmesi, çevresel toksinlere daha hassas bir biyolojik yapıyla ilişkili olabilir. Günlük hayatta kullanılan temizlik ürünleri, egzoz dumanı, apartman ve iş yerlerindeki kapalı alan kirliliği de tabloyu ağırlaştırıyor.”

Çocukluk döneminde kirli havaya maruz kalmanın ise ilerleyen yaşlarda ciddi solunum hastalıklarına ve kansere zemin hazırladığı belirtiliyor.

Belirtiler Sinsice Geliyor, Fark Edilmiyor

Hava kirliliğine bağlı gelişen akciğer hastalıklarının çoğu zaman sessiz ilerlediğini vurgulayan Dr. Işık, özellikle şu belirtilere dikkat edilmesi gerektiğini söyledi: “Haftalarca geçmeyen öksürük, merdiven çıkarken nefes nefese kalma, göğüs ağrısı ve baskı hissi, ses kısıklığı ve nedensiz kilo kaybı ve halsizlik.”

“En büyük tehlike, ‘Ben sigara içmiyorum, bana bir şey olmaz’ düşüncesidir. Bu düşünce, teşhisi geciktiriyor ve hayatlara mal oluyor.”

Zehirli Havadan Korunmak İçin Neler Yapılmalı?

Uzm. Dr. Merda Erdemir Işık, her bireyin kendi önlemini almak zorunda olduğuna dikkat çekerek şu uyarılarda bulundu:

-Yoğun trafiğin olduğu saatlerde dışarı çıkmamaya çalışın

-Ev ve iş yerinde HEPA filtreli hava temizleyici kullanın

-Evinizi sabah ve gece saatlerinde mutlaka havalandırın

-Mutfak ve banyolarda aspiratör kullanın

-Yaşadığınız ortamda radon gazı ölçümü yaptırın

-Mümkün olduğunca az araç, daha fazla temiz ulaşımı tercih edin