Gezegenlerdeki yaşanabilir alanları araştıran projeye TÜBİTAK desteği

Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Zeynep Çelik Orhan’ın yürütücülüğünü üstlendiği “Yaşanabilir Bölgede Yer Alan Barınak Yıldızların ve Gezegenlerinin Detaylı İncelenmesi ve Yaşam İzleri Arayışları” başlıklı proje, TÜBİTAK 1001 Destek Programı kapsamında desteklenmeye uygun bulundu. Proje, yaşanabilir gezegenler ve onların barındığı yıldızların evrimsel süreçlerini incelemeyi hedefliyor.

Proje ekibini makamında ağırlayarak tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Üniversitemizin nitelikli ve alanında uzman araştırmacıları, bilimin her dalında literatüre katkı sunmaya devam ediyor. Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü öğretim üyemiz Doç. Dr. Zeynep Çelik Orhan’ın yaşanabilir gezegenler üzerine gerçekleştirdiği proje TÜBİTAK nezdinde kabul gördü. Hocamızı ve ekibini tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum” dedi.

Proje hakkında bilgi veren Doç. Dr. Zeynep Çelik Orhan, “Proje kapsamında, gezegenlerin çevresinde yaşam için gerekli koşulları sağlayan ‘yaşanabilir bölge’nin sabit bir alan olmadığı, aksine yıldızların zaman içindeki evrimleriyle birlikte değişen dinamik bir süreç olduğu ortaya konacak. Araştırmada, yıldız sismolojisi (asterosismoloji) yöntemleri kullanılarak barınak yıldızların kütle, yarıçap ve yaş gibi temel özellikleri yüksek duyarlılıkla belirlenecek. Bu veriler ışığında geliştirilecek ayrıntılı yıldız ve gezegen modelleri, gezegenlerin atmosferlerindeki biyoişaret gazlarının (metan, amonyak vb.) kararlılığını, gezegen göçlerini ve yıldız-gezegen etkileşimlerini de kapsayacak” dedi.

Doç. Dr. Çelik Orhan, “Bu çalışma ile ilk kez, ‘Dinamik Yaşanabilir Bölge (HZ(t))’ kavramı sistematik biçimde ele alınacak ve yaşam izleri arayışında literatürdeki parçalı yaklaşımlar bir araya getirilerek bütünsel bir çerçeve sunulacak. Projenin sonuçları, yalnızca astrobiyolojiye değil, aynı zamanda Güneş dışı gezegenlerin gelecekteki gözlemlerine de önemli katkılar sağlayacak” dedi.

Doç. Dr. Zeynep Çelik Orhan’ın yürütücülüğünü yaptığı projede; Dr. Fatma Öztürk Kırbay ve  Dr. Cenk Kayhan araştırmacı olarak görev alıyor.