Her yıl haziran ayı geldiğinde milyonlarca gencimiz sınav salonlarına girer, geleceklerini şekillendirecek o büyük adımı atmak için ter döker. Bu yıl da tablo pek değişmedi: Liselere Geçiş Sistemi (LGS)’ye tam 1 milyon 10 bin öğrenci katıldı. Ancak Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) için aynı şeyi söylemek zor. (Bugün LGS için sınav vardı. Bir hafta sonra YKS için sınav var)
Geçen yıl 3 milyon 120 bin olan YKS başvuru sayısı, bu yıl 2 milyon 560 bine geriledi. Dile kolay, 560 bin kişilik bir düşüş. Son iki yılda toplam azalma ise yaklaşık 1 milyon.
Bir zamanlar Türkiye’de üniversiteye girmek hayaldi. Şimdi ise girmemek marifet oldu.
Üniversite mi? Teşekkürler, almayalım.
Gençler artık “üniversite okuyayım, diploma alayım, işe gireyim” üçlemesinin bir TV dizisi kadar gerçek dışı olduğunun farkında.
Niye okusun? Okuyacak, mezun olacak, sonra ne olacak?
Cevap: “Deneyim arıyoruz” diyen ilanlara ömür boyu CV yollayacak, üstüne bir de kahve yapmayı öğrenmesi beklenecek.
Peki marangoz ne yapıyor?
Kapıyı çakıyor, dolabı takıyor, bir günde bir öğretmenin maaşını kazanıyor.
Haklı olarak genç diyor ki: “Bu matematik tutmuyor.”
Gençler üniversiteye gitmiyor çünkü onlar akıllı.
Matematiği iyi, ekonomiyi analiz edebiliyor, sistemin sınavına değil, kendi hayat sınavına hazırlanıyor.
Ve evet, bu çok komik.
Ama biraz da üzücü.
Üniversite Cazibesini Neden Kaybediyor?
Bu sorunun cevabı, ne yazık ki umut değil. Üniversite mezunu olmak artık bir ayrıcalık değil, bir belirsizlik. Diplomayla iş bulamamak, düşük maaşlar, barınma sorunları, artan sınav ücretleri… Gençlerin üniversiteye yönelmek yerine meslek edinmeyi tercih etmesi artık şaşırtıcı değil.
Üniversite eğitiminin önünde artık sadece sınavlar yok. Ev kiraları, yurt ücretleri, geçim derdi de gençlerin omzuna binen yüklerden. Devlet yurtlarının kapasitesi yetersiz, özel yurtlar cep yakıyor. Ailesinden uzakta okuma hayali kuran bir genç, bu hayalini sadece “ekonomik nedenlerle” bir kenara bırakıyor.
Bir diğer gerçek ise: Gençler sadece üniversiteye değil, Türkiye’ye de sırtını dönüyor. Kimse tesadüfen bavulunu toplamıyor. Umudunu, geleceğini, güvencesini başka yerlerde arıyor.
Peki YÖK ve ÖSYM Ne Yapıyor?
YÖK, düşüşe çeşitli açıklamalar getiriyor: Eğitim sistemindeki geçici etkiler, eski mezunların ilgisizliği, genç nüfus azalması, deprem yılına özgü ücretsiz başvuru hakkı gibi. Ancak bu açıklamalar buzdağının sadece görünen yüzü.
Gerçek şu: Üniversite sistemi cazibesini kaybetti. Ve bu sadece gençlerin tercihiyle açıklanamaz. Bu bir sistem sorunu.
Sonuç: Gençlik Gidiyor, Kalanlara İyi Şanslar.
Acaba aynı kurumların başlarında yıllardır duranlara da bir baksak. YÖK’ün, ÖSYM’nin ve Üniversitelerin yöneticilerini mi sorgulasak? Hazır atamalar, bazıları için yakınken!
Bu bir uyarıdır.
Bu sayılar, sessiz kalmış bir isyanın rakamsal hâlidir.
Dinleyebilenlere…
