Tayland’daki 48 Uygur Türkü için kritik karar: Çin’e iade durduruldu

İnsan Hak ve Hürriyetleri (İHH) İnsani Yardım Vakfı’nın yürüttüğü yoğun diplomasi çalışmaları sonucunda, Tayland’da uzun süredir gözaltında tutulan 48 Uygur Türkü’nün Çin’e iadesi durduruldu. Sürecin devamında mültecilerin güvenli bir şekilde üçüncü bir ülkeye yerleştirilmesi için diplomatik görüşmelerin sürdüğü bildirildi.

ARKA KAPI DİPLOMASİSİ SONUÇ VERDİ

İHH, Tayland’daki Uygurların Çin’e iadesini önlemek için uzun süredir “arka kapı diplomasisi” yürütüyor. Bu kapsamda Tayland’ın önceki ve mevcut Parlamento Başkanları, milletvekilleri, Savunma Bakanlığı, Ulusal Güvenlik Konseyi, İçişleri Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı ile sürekli temas halinde olduklarını belirtti. Yapılan görüşmeler sonucunda, Tayland yetkililerinin Uygurların iadesini durdurduğu duyuruldu.

TAYLAND PARLAMENTOSU KRİTİK TOPLANTIYI GERÇEKLEŞTİRDİ

29 Ocak’ta Tayland Parlamentosu Hukuk, Adalet ve İnsan Hakları Komitesi, ülkede gözaltında tutulan 48 Uygur Türkü’nün durumunu masaya yatırdı. Toplantıya Ulusal Güvenlik Konseyi, Dışişleri Bakanlığı, Göçmenlik Bürosu ve insan hakları kuruluşlarının temsilcileri katıldı. Toplantının ardından alınan kararlar şu şekilde özetlendi:

► Çin’e İade Edilmeyecekler: Tayland hükümeti, Uygurların insan hakları ihlalleri nedeniyle Çin’e gönderilmeyeceğini teyit etti. İnsan hakları örgütleri, Çin’e iade edilmeleri halinde mültecilerin ciddi risklerle karşı karşıya kalacağını vurguladı.

► Üçüncü Bir Ülkeye Yerleştirme: Uygur mültecilerin güvenli bir üçüncü ülkeye yerleştirilmesi önerildi. Türkiye ve Malezya, potansiyel seçenekler arasında değerlendiriliyor. Ancak sürecin tamamlanması için diplomatik görüşmeler devam ediyor.

► Gözaltı Koşulları ve İyileştirme Adımları: Uygurların on yılı aşkın süredir belirsizlik içinde gözaltında tutulması eleştirildi. Rapora göre, gözaltı koşulları kötü olup, açlık grevleri ve ölümler yaşanıyor. Tayland hükümeti, gözaltı merkezlerindeki koşulları iyileştirmek için 27 milyon Tayland bahtı bütçe ayırdı.

► Uluslararası Tepki: 50’den fazla ülke, Tayland’a Uygurların Çin’e iade edilmemesi çağrısında bulundu. İnsan hakları kuruluşları da süreci yakından takip ediyor.

► Çin Ziyareti: Tayland Başbakanı Paetongtarn Shinawatra’nın Şubat ayında Çin’e yapacağı ziyarette ekonomik ve güvenlik konularının ön planda olacağı, ancak Uygur mülteciler konusunun resmi gündemde yer almadığı bildirildi.

HÜKÜMETE NET ADIMLAR ATMA ÇAĞRISI

Komite, Tayland hükümetini üçüncü bir ülkeye yerleştirme sürecini hızlandırmaya veya Uygurlara Tayland’da yasal statü tanımaya yönelik net bir karar almaya çağırdı. İnsan hakları örgütleri ve uluslararası kamuoyu, mültecilerin güvenli bir şekilde yerleştirilmesi için diplomatik baskının artırılmasını talep ediyor.

DİPLOMATİK ÇABALAR DEVAM EDİYOR

İHH ve diğer uluslararası insan hakları kuruluşları, Uygurların güvenli bir ülkeye yerleştirilmesi için diplomatik girişimlerini sürdürüyor. Türkiye’nin sürece nasıl katkı sağlayacağı ve mültecilerin hangi ülkeye yerleştirileceği önümüzdeki günlerde netlik kazanacak.